Odmiany warzyw odpornych i tolerancyjnych na choroby oraz niekorzystne warunki

Intensywny atak zarazy ziemniaczanej w tym sezonie sprawił, że zaczęłam interesować się odmianami warzyw odpornych i tolerancyjnych na choroby oraz niekorzystne warunki. Zakup odporniejszych nasion zwiększy szansę na uprawę zdrowszych roślin. W tym artykule nie tylko wymieniam nazwy odmian dostępnych w sprzedaży, ale też wyjaśniam w czym są lepsze od innych i uświadamiam jak działa rejestracja odmian roślin do krajowego rejestru.

Przy zakupie nasion i roślin możemy spotkać się z terminem odmiana odporna lub odmiana tolerancyjna na jakiś czynnik. Nie oznacza to jednak tego samego. Odmiana odporna jest całkowicie wytrzymała, a tolerancyjna wykazuje zwiększoną odporność, ale nie całkowitą.

Na rynku jest ogrom odmian mieszańcowych F1, charakteryzujących się dużą odpornością na choroby i szkodniki. Nie jestem zwolenniczką tego typu nasion, o czym możesz przeczytać w artykule Nasiona warzyw - jakie wybrać do ekologicznego ogrodu?, dlatego mój spis ich nie zawiera.

 

Wszystkie wymienione przeze mnie odmiany znajdują się aktualnie w bazie COBORU, czyli Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych, co oznacza, że są zarejestrowane i dostępne w sprzedaży na polskim rynku. Przeglądając rejestr spotkałam się jednak z paroma odpornymi odmianami, które zostały skreślone, a co za tym idzie nie są dozwolone do obrotu. Wspominam tu o tym, bo mogą być to odmiany stare, niezwykle cenione w obecnych czasach, a trudne do zdobycia. Rejestracja odmian jest kosztowna i niekiedy tylko większe firmy mogą sobie na to pozwolić, więc one rządzą nasiennictwem. Na szczęście zwolnione z opłaty są odmiany regionalne i amatorskie. Z tego, co udało mi się odszukać, z rejestru krajowego skreślone zostały:

 

✓  papryka Passat odporna na zgniliznę wierzchołkową

✓ pomidor Najwcześniejszy odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne (wpis do rejestru w 1955r.)
✓  pomidor Kora - duża tolerancja na choroby (wpis do rejestru w 1982r.)
✓  seler Feniks i Gol - wysoka tolerancja na septoriozę
✓  ziemniak Jaśmin, Lotos i Sumak odporny na raka ziemniaka

 

Elżbieta Sikora w swojej książce "Sekrety warzyw" wymienia parę odpornych odmian, których w ogóle nie znalazłam w rejestrze, tj. papryka Kometa tolerancyjna na niekorzystne warunki atmosferyczne, pomidor malinowy Henryka tolerancyjny na zarazę ziemniaka i alternariozę oraz Prymus, który dobrze znosi mniej korzystne warunki uprawy, czy ziemniak Cykada odporny na raka ziemniaka. Być może te odmiany są tak stare, że nie uwzględniono ich na stronie internetowej.

 

Warto jednak zauważyć, że najbardziej dostosowane do naszych warunków są odmiany polskie, ale też z miejsc gdzie klimat jest podobny do tutejszego. Odmiany pochodzące z cieplejszych miejsc na świecie mogą się u nas nie sprawdzić. Poniżej wypisałam znane mi odmiany warzyw odpornych i tolerancyjnych na choroby oraz niekorzystne warunki, które można dostać w sprzedaży:

 

Arbuz

Bingo  - tolerancyjna na fuzaryjne więdnięcie

Janosik - odmiana polska, odporna na nasze warunki klimatyczne

Bób

Dragon i Karmazyn - tolerancyjna na czekoladą plamistość

Burak ćwikłowy

Patryk - odmiana polska, tolerancyjna na mączniaka prawdziwego i chwościaka buraka

Cebula

Rawska - mniej wrażliwa na niesprzyjające warunki

Grabowska i Karmen - tolerancyjna na mączniaka rzekomego

Fasolka szparagowa

Pantera, Furora, Polana - żółte, odporne na antraknozę

Polka, Maxela - żółta, odporna na antraknozę, tolerancyjna na bakteriozę obwódkową

Selesta - żółta, tolerancyjna na bakteriozę obwódkową i alternariozę

Esterka - zielona, odporna na antraknozę, tolerancyjna na bakteriozę obwódkową

Groch

Cud Kelvedonu - odporny na choroby wirusowe

Iłowiecki - wysoka tolerancja na choroby

Kalarepa

Delikates Biała - odmiana polska, odporna na choroby

Melon

Oliwin i Melba - polskie odmiany, są bardziej wytrzymałe na nasze warunki klimatyczne

Bosman - odporna na mróz

Papryka słodka

Marta Polka - tolerancyjna na niekorzystne warunki środowiska

Ożarowska - zawiązuje owoce w niekorzystnych warunkach atmosferycznych

Roberta - dobrze znosi gorsze warunki środowiska

Żółta papryka słodka Marta Polka jest plenna, odporna na złe warunki, smaczna i soczysta

Papryka ostra

Cyklon - tolerancyjna na niesprzyjające warunki

Pietruszka korzeniowa

Kaśka - mała skłonność do pośpiechowatości (skłonność roślin dwuletnich do wypuszczania pędów kwiatostanowych)

Berlińska - mniejsza ilość warzyw zdeformowanych i z przebarwieniami

Ołomuńcka - odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne i przechowalnicze

Cukrowa - krótki okres wegetacji, dzięki czemu jest krócej narażona

Pietruszka naciowa

Natalka - odporna na mączniaka prawdziwego

Pomidor

Atol - karłowy, odporny na suchą zgniliznę wierzchołkową, tolerancja na zarazę ziemniaczaną

Granit - karłowy, odporny na wertycyliozę i pękanie owoców

Poranek - karłowy, odporny na suchą zgniliznę wierzchołkową

Rumba Ożarowska - wysoki, duża tolerancja na zarazę ziemniaczaną i alternariozę, odporny na pękanie

odmiany czereśniowe (koktajlowe), np. Koralik - odporne lub tolerancyjne na zarazę ziemniaczaną

Rzodkiew

Agata - mała skłonność do pośpiechowatości

Rzodkiewka

Carmen - odporna na pękanie i parcenie, mała zdolność kumulowania azotanów

Krakowianka - odporna na przedwczesne wypuszczanie pędów kwiatostanowych i parcenie

Mila, Silesia, Warta - odporna na parcenie

Sałata masłowa - odporna na mączniaka rzekomego

Justyna - odporna na zagniwanie dolnych liści

Saba - odporna na choroby

Zina  - zimująca, odporna na wybijanie w pędy nasienne

Sałata lodowa

Królowa Lata - nie wybija w pędy nasienne

Sałata rzymska

Liwia - rzadko porażana przez choroby

Seler korzeniowy

Edward, Zagłoba - tolerancyjny na septoriozę (choroba grzybowa objawiająca się plamami na liściach)

Makar - tolerancyjny na septoriozę, nie parcieje

Talar - nie ma skłonności do parcenia, duża tolerancja na niskie temperatury

Ziemniaki

Aksamitka - odporna na raka ziemniaka

Bila - odporna na raka ziemniaka, mątwika ziemniaczanego i agresywnego

Fresco, Irys, Orlik - odporna na raka ziemniaka, mątwika

Niestety nie znalazłam nasion tradycyjnych odmian ogórków odpornych lub tolerancyjnych na choroby oraz warunki atmosferyczne, a jedynie poddane hybrydyzacji.

Jeśli znasz jakąś odmianę, której nie ma w tym artykule - koniecznie napisz nazwę w komentarzu.

Z góry dziękuję :)