Nawadnianie warzyw - jak zapewnić odpowiednią ilość wody?

Jak zapewnić warzywom idealne warunki do wzrostu? Kluczowe są światło, temperatura i składniki odżywcze, ale najważniejsza pozostaje woda — życiodajny element, który wspiera każdy etap rozwoju roślin. Nieodpowiednie podlewanie może skutkować słabym plonem, a nawet chorobami. W tym artykule odkryjesz, jakie są wymagania wodne warzyw oraz jak je efektywnie nawadniać, aby cieszyć się zdrowymi i smacznymi plonami!

ogród przydomowy, nadawnianie warzyw, nawadnianie roślin, podlewanie roślin, podlewanie warzyw

Deszcz to najbardziej naturalne i ekologiczne źródło wody dla roślin, ale jego ilość i rozkład w ciągu roku są bardzo zmienne. W okresach niedoborów, szczególnie w czasie wzmożonego zapotrzebowania roślin na wodę, niezbędne staje się ich dodatkowe nawadnianie. W przypadku upraw pod osłonami, regularne podlewanie jest wręcz koniecznością.


Podział warzyw według zapotrzebowania na wodę


 
Warzywa można podzielić na 4 grupy pod względem zapotrzebowania na wodę:
•  bardzo wymagające - ogórek, seler, kalafior, brokuł, sałata, rzodkiewka, kalarepa, kapusta wczesna i pekińska
•  wymagające - warzywa cebulowe, kapusta późna i brukselska, papryka, pomidor karłowy, fasola szparagowa, ziemniak wczesny
•  o średnich wymaganiach - groszek, jarmuż, marchew, pietruszka, chrzan, dynia
•  o małych wymaganiach - pomidor wysoki, szparagi, buraki ćwikłowe

Warzywa można też podzielić pod względem głębokości systemu korzeniowego:
płytki - np. sałata, rzodkiewka, szpinak, rzeżucha, inne warzywa o krótkim okresie wegetacyjnym
średni - większość warzyw, truskawki
głęboki - byliny, krzewy, drzewa
 

Warzywa o dużych wymaganiach wodnych

 

Zapotrzebowanie roślin na wodę zmienia się w zależności od etapu ich rozwoju. Na kluczowych etapach, takich jak kiełkowanie czy przyjmowanie rozsady, wilgotna gleba jest niezbędna, aby zapewnić prawidłowy wzrost. Oto, co warto wiedzieć o podlewaniu w poszczególnych fazach:

 

Faza wczesna (kiełkowanie i ukorzenianie):

• Siew - w czasie kiełkowania nasion gleba musi być stale wilgotna. Szczególną uwagę należy zwrócić na zasiewy warzyw długo wschodzących, takich jak marchew czy pietruszka. Podlewanie za pomocą zraszaczy w suchej wiośnie jest tu kluczowe.

• Rozsada - nowo posadzona rozsada wymaga obfitego podlewania (10–15 litrów wody na m²). Dzięki temu rośliny rozwijają głęboki system korzeniowy, co zwiększa ich odporność na późniejsze susze. Lepiej podlewać rzadziej, ale dużymi dawkami, niż często i płytko.

 

Faza intensywnego wzrostu

W czasie, gdy rośliny przyrastają na masie, ich zapotrzebowanie na wodę gwałtownie wzrasta. Optymalne nawilżenie gleby na głębokość 20 cm wymaga około 20 litrów wody na m². Brak wody w tym okresie może znacząco obniżyć plony.


Okresy największego zapotrzebowania na wodę ważniejszych gatunków warzyw
ogród przydomowy, nadawnianie warzyw, nawadnianie roślin, podlewanie roślin, podlewanie warzyw
źródło: Sekrety warzyw, Sikora E., wydawnictwo działkowiec, Warszawa 2001, s. 40.


Jakie czynniki wpływają na potrzeby wodne roślin?

 

Ilość wody dostępnej dla roślin zależy od rodzaju gleby, nasłonecznienia, wiatru oraz temperatury. W glebach lekkich woda szybciej przenika do głębszych warstw i szybciej wyparowuje, co wymaga częstszego podlewania.


Warto także uwzględniać porę dnia:

Popołudniowe lub wieczorne podlewanie: najlepsze latem, aby ograniczyć parowanie.
Poranne podlewanie: zalecane w uprawach pod osłonami, aby wilgoć zdążyła się obniżyć przed nocą, co zmniejsza ryzyko chorób grzybowych.

Zaspokojenie warzyw na wodę poprawia ich zdrowotność, np. wystąpienie suchej zgnilizny wierzchołkowej u pomidorów. Jej brak powoduje nie tylko marny plon, ale zwiększa też ryzyko żerowania owadów ma roślinach, np. pchełki ziemne zagrażają rzodkiewkom, gąsienice bielinka - warzywom kapustnym, a mszyce bobowi i burakom ćwikłowym. Susza powoduje również gorzki smak niektórych warzyw, np. ogórków.


Jak zapobiegać utracie wody?


Płytkie spulchnianie gleby motyką, norkrosem lub gracą zapobiega zaskorupianiu się wierzchniej warstwy gleby, a tym samym nadmiernemu wyparowywaniu wody. Dzięki temu podczas podlewania wnika ona do głębszych warstw. Ta czynność niszczy także wschodzące chwasty. Przy dużych opadach deszczu spulchnianie wykonuje się dopiero, gdy gleba się nie rozmazuje.
 
Zapobieganiu utraty wody z gleby pomaga także ściółkowanie, utrzymując jej równomierną wilgotność i ograniczając parowanie. Otoczona naturalną ściółką roślina rośnie w chłodnej, wilgotnej, dobrze napowietrzonej przez dżdżownice ziemi. Natomiast roślina bez ściółkowania rośnie  w gorącej, suchej i zbitej ziemi. Nie będzie dobrze się rozwijać dlatego, że rosnące w pobliżu chwasty kradną jej składniki odżywcze i wilgoć (spójrz na poniższą grafikę).

Wpływ ściółkowania na budowę systemu korzeniowego

ogród przydomowy, nadawnianie warzyw, nawadnianie roślin, podlewanie roślin, podlewanie warzyw
Źródło: Tudor-Erler C., Oszczędny ogrodnik, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2001, s. 138.

 

Deszczowanie roślin ochroną przed przymrozkami


Deszczowanie roślin ma wiele zalet. Jedną z nich jest ochrona roślin przed krótkotrwałymi spadkami temperatury do -5st. C. Warzywa podlewa się przed spodziewanymi przymrozkami, by zamarzająca woda oddawała tzw. utajone ciepło zamarzania. Deszczowanie może być też pomocne przy upałach sięgających ponad 30st. C, które powodują zachwianie bilansu wodnego roślin, co prowadzi, np. do opadania kwiatów i zawiązków warzyw. Rośliny schładza się zraszaniem ich przez 15 minut, co spowoduje spadek temperatury o kilka stopni. Trzeba tu jednak zachować ostrożność, by roślin nie popatrzyć.

Odpowiednie podlewanie roślin wymaga uwzględnienia wielu czynników: fazy wzrostu, gatunku rośliny, rodzaju gleby i warunków pogodowych. Stosując techniki takie jak nawadnianie kroplowe i ściółkowanie, można znacznie ograniczyć straty wody i wspierać zdrowy rozwój upraw.

Czy stosujesz ściółkowanie w swoim ogrodzie?
Jakie materiały wybierasz?
 
Gosia


4 komentarze:

  1. Kto by pomyślał, że pomidory karłowe wymagają więcej wody od tych wysokich. Właśnie sobie zdałem sprawę, że za mało podlewałem swoje pomidory w okresie kwitnienia i mogły zrzucić trochę kwiatów.

    OdpowiedzUsuń
  2. Nawozisz czymś rośliny w ogrodzie? Zaczęłam dzisiaj ogarniać ogród po zimie i zastanawiam się czy kupić jakiś nawóz czy nie. Obiecałam sobie, że w tym roku mój ogródek będzie tętnił życiem.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nawożę glebę i rośliny podczas wegetacji. Jesienią sieję nawozy zielone, które przekopuję z mączką bazaltową i granulowanym obornikiem. Przed wysiewem nasion natomiast sypię ziemię okrzemkową. W trakcie wzrostu rośliny podlewam humusem. Ostatnio też zajmuję się bokashi.

      Usuń

Zostawiając komentarz, wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych zgodnie z moją polityką prywatności.