Gleba w ogrodzie - zadbaj o nią naturalnie


Gleba w ogrodzie pełni bardzo ważną rolę i warto o nią dbać, tak jak o nasz organizm. Dzięki temu, że jadamy zróżnicowane pokarmy, bogate w różne składniki pokarmowe, jesteśmy zdrowi i możemy funkcjonować bez żadnych problemów. Aby nasza gleba dała duży plon, a uprawa na niej mogłaby być intensywna, należy o nią zadbać. Zobacz jak ja to robię.

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy

Gleba w ogrodzie stabilizuje rośliny i dostarcza im niezbędnych składników pokarmowych, dlatego im lepsza jej kondycja, tym sprawniej korzenie roślin pobierają dla siebie składniki pokarmowe, wodę i tlen. Pomagają mieszkające w niej mikroorganizmy, które zamieniają materię organiczną w składniki odżywcze dla roślin, tym samym dokarmiając ją. Usuwają również metale ciężkie z gleby.


1. POPRAWIENIE STRUKTURY GLEBY



Większość warzyw ma wysokie wymagania glebowe, dlatego najlepsze są gleby o gruzełkowatej strukturze, przewiewne, szybko nagrzewające się wiosną oraz przepuszczalne i aktywnie biologiczne. Powinny mieć też dużą pojemność wodną i sorpcyjną. 
Właściwości gleb lekkich (niedostatecznie zatrzymują wodę, która szybko przesiąka do niższych partii, stając się niedostępna dla roślin) można poprawić przez systematyczne stosowanie obornika, kompostu i nawozów zielonych. Właściwości gleb ciężkich (zimne, nadmiar wody, która powoduje gnicie korzeni) poprawia się, stosując torf, gruboziarnisty piasek lub kompost. Można też zastosować wapnowanie, które nie tylko zmienia odczyn podłoża, ale też ułatwia tworzenie się struktury gruzełkowatej w podłożu. Nadmiar nieprzepływowej wody w glebach gliniastych powinno się odprowadzić drenażem. Doprowadzenie słabych gleb do stanu sprzyjającego uprawie warzyw jest bardzo pracochłonny, ale możliwy.


Jak najłatwiej poprawić strukturę gleby w ogrodzie?


Rozłóż liście, ściętą trawę, obornik i inne składniki kompostowe, tworząc 30-centymetrową warstwę i pozostaw na zimę. Wiosną, w większości rozłożony materiał przekop, mieszając go z glebą.


2. NAWOŻENIE GLEBY



Warzywa mają różne wymagania pokarmowe, od wysokich po niskie. Największe mają rośliny o płytkim systemie korzeniowym (cebula, ogórek, kalafior, sałata, papryka), niewiele mniejsze - kapusta, rabarbar, chrzan, szpinak, rzodkiewka, rośliny strączkowe. Na słabszych glebach wyrosną też niektóre warzywa korzeniowe, pomidory i szparagi.
W trakcie wegetacji rośliny pobierają z gleby niezbędne składniki pokarmowe, a część z nich jest z gleby wypłukiwana. Stosując nawożenie przedsiewne pod wieloma postaciami, zapobiegamy zmniejszaniu się żyzności gleb. Nawożenie organiczne poprawia strukturę gleby, wzbogaca ją w składniki pokarmowe (np. azot, fosfor, potas, wapń, magnez) oraz wyrównuje bilans wodny. Wśród nawozów organicznych największe znaczenie mają obornik, kompost i nawozy zielone, choć potrzebują uzupełnienia innych nawozów. 


Obornik



Nawóz ten zawiera mnóstwo składników mineralnych, tj. azot, potas, fosfor, cynk, żelazo, magnez, wapń. Obornik powinno stosować się późną jesienią lub wczesną wiosną, głównie pod uprawę warzyw o wysokich wymaganiach, jak kapusta. Nawóz ten wymieszany z ziemią przekształca się w próchnicę, która wpływa na poprawę struktury i jakość gleby oraz wzbogaca ją w pożyteczne mikroorganizmy. Pochodzenie obornika decyduje o zawartości w nim składników pokarmowych i jego przeznaczeniu. Obornik bydlęcy nadaje się dla gleb lekkich, gdyż zawiera dużo potasu. Obornik koński -  dla gleb ciężkich, wilgotnych i zimnych, gdyż posiada mało wody i dużo substancji organicznych. Obornik świński ma dużo potasu i mało wapnia. Owczy natomiast jest przeznaczony do roślin o wysokich wymaganiach, bo zawiera dużo azotu. Obornik kurzy i gołębi zawiera azot, potas i fosfor.
W sprzedaży najłatwiej dostępny jest obornik granulowany, pozbawiony wody i sprasowany. Wymieszany z glebą pęcznieje, a zawarte w nim składniki stają się przyswajalne dla roślin.

Gdzie kupić? u rolnika, na OLX, wypatruj ogłoszenia na bramach i tablicach ogródków działkowych lub zagadaj jakiegoś działkowicza

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
obornik granulowany


Kompost



Nawóz ten powstaje przez stopniowy rozkład materii organicznej zawartej w resztkach roślinnych, tj. skoszona trawa, chwasty (bez nasion), liście, odpadki kuchenne, trociny itp. Proporcja materiału mokrego do suchego powinna wynosić 1:1. Resztki roślinne, trawa, czy obierki podnoszą wilgotność, a suche liście, gałązki, gazety, kartony rozluźniają masę. Wskazane jest również przerabianie kompostu, czyli dokładne przekładanie warstw ze spodu na wierzch i odwrotnie, by nastąpił równomierny rozkład materii organicznej. Powinno się go mieszać 3 razy do roku. Czas dojrzewania kompostu wynosi od 12 do 18 miesięcy w zależności od użytego materiału.
Kompost rozkłada się wiosną na przygotowany do siewu bądź rozsady zagon. Lepiej nie robić tego przed wyznaczeniem ścieżek dlatego, że w ten sposób marnuje się ten cenny nawóz.
Kompost wykonasz samodzielnie  albo...

Gdzie kupić? w zakładzie utylizacyjnym przy wysypisku śmieci, np. w Gdańsku

Do przyspieszenia kompostowania można użyć naturalnych starterów, m.in. domowej szczepionki drożdżowej (wymieszać drożdże z cukrem i deszczówką), czy otrębów Bokashi. Oprysk Emami również przyspieszy rozkład resztek roślinnych i odpadów. Można też przygotować gnojówki roślinne, np. z mniszka lekarskiego oraz zastosować grzybnie przeznaczone do tego celu. Ponadto, sprzedaży są dostępne drożdże kalifornijskie.

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy

 

Nawozy zielone



Nawozy zielone stanowią nie tylko bogate źródło materii organicznej, ale też poprawiają strukturę gleby i jej bioaktywność. Nawóz zielony wysiewa się w formie przedplonu lub poplonu, bądź w trakcie nieużytku ziemi. Warto nie zostawiać grządek pustych w drugiej połowie lata i wszystkie przerwy między uprawami należałoby wykorzystać na wysiew roślin na nawozy zielone. Przedplon wysiewa się wiosną, a przekopuje się minimum dwa tygodnie przed zasadzaniem sadzonek roślin. Gleba jest wtedy wysuszona i siew nasion będzie nierównomierny. Warzywa uprawiane po tych nawozach muszą być obficiej podlewane.
Rośliny na nawozy zielone wysiewa się od końca do lipca i połowy sierpnia (przekopuje się je jesienią) i do końca sierpnia (przekopuje się je wiosną). Najlepszym nawozem zielonym są rośliny motylkowe (inaczej bobowate), które szybko rosną i wytwarzają dużo zielonej masy. Pobierają one azot z powietrza i przenoszą go do gleby przez działanie bakterii w wypustkach korzeni. Są to łubin, seradela, peluszka, koniczyna, wyka, bobik, lucerna. Na nawóz zielony nadaje się też gorczyca, rzepak, słonecznik, żyto, jęczmień oraz facelia, która jest rośliną miododajną i fitosanitarną (poprawia zdrowotność gleby).

Gdzie kupić?  w sklepach ogrodniczych stacjonarnych i internetowych, marketach budowlanych, na allegro

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
facelia wysiana w zeszłym roku


Szczepienie gleby pożytecznymi mikroorganizmami



Zaszczepianie gleby pożytecznymi mikroorganizmami (Emy) przyspiesza rozkład materii organicznej i zwiększa dostępność składników mineralnych, głównie azotu. Pożyteczne mikroorganizmy w niej zawarte wypierają chorobotwórczą mikroflorę, zamieniając jej charakter na regenerujący lub rewitalizujący.  Ponadto, zastosowanie preparatów z Emami kondycjonuje glebę i optymalizuje jej gospodarkę wodno-powietrzną oraz sprzyja tworzeniu struktury gruzełkowatej.
Zaszczepianie gleby pożytecznymi mikroorganizmami wykonuje się dwa razy do roku, jesienią i wiosną, w trakcie deszczowej pogody, w formie oprysku. Co ważne, nie należy używać do tego wody chlorowanej.

Gdzie kupić? w sklepie internetowym producenta lub w innych sklepach internetowych zajmującymi się sprzedażą takich preparatów, na allegro

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
Korzystam z tego preparatu, następnym razem kupię wersję wzbogaconą

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
Powyższy preparat łączy się z EmFarma w celu higienizacji i regeneracji gleby. Ponadto, hamuje inwazję chorób pleśniowych oraz oczyszcza glebę z opuchlaków i pędraków.


Humus / biohumus / wermikompost / kompost koprolitowy



Te cztery wyżej wymienione nazwy tyczą się jednego produktu, czyli nawozu uzyskanego z odchodów dżdżownicy kalifornijskiej. Biohumus zawiera dużo składników mineralnych, w tym sporo wapnia i magnezu. Poprawia strukturę i żyzność gleby, pomaga utrzymać jej właściwą wilgotność, ułatwia wytwarzanie struktury gruzełkowej, optymalizuje pobieranie substancji pokarmowych przez korzenie rośliny oraz zapewnia rozwój pożytecznej mikroflory. Większość preparatów aplikuje się do gleby za pomocą jesiennego oprysku. W sprzedaży jest dostępna forma płynna i proszkowa.

Gdzie kupić? w sklepach ogrodniczych stacjonarnych i internetowych, marketach budowlanych, na allegro, na stronie producenta

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
Warto zwrócić uwagę czy w kupionym przez nas produkcie nie ma dodatku nawozów sztucznych.


Dolomit



Wapnowanie ułatwia tworzenie się struktury gruzełkowatej, pozwala utrzymać odpowiednie dla warzyw pH oraz zwiększa dostępność zawartych w niej niektórych składników, np. azotu, fosforu, potasu, magnezu, molibdenu.
Przed wapnowaniem gleby w ogrodzie należy ocenić jej stopień zakwaszenia, czyli określić pH. Najprościej byłoby poobserwować rośliny wskaźnikowe (wypisałam je w poście Efektywne i funkcjonalne zaplanowanie warzywnika), ale dokładniejszą ocenę da użycie kwasomierza glebowego lub pH-metru. W sklepach ogrodniczych dostępne są również mierniki kwasowości gleby. Większość roślin w warzywniku preferuje odczyn obojętny, czasami lekko kwaśny. Zatem jeśli ziemia wykazuje odczyn kwaśny najlepiej użyć dolomitu, który jest naturalnym nawozem wapniowo-magnezowym. Może być stosowany na wszystkich glebach i pod wszystkie rośliny. Stosuje się go w dawce 6-10kg/10m2, przed zimowym przekopaniem gleby. 
Najlepiej wapnować glebę późnym latem i jesienią, co 3-4 lata, po zebraniu plonu, a przed przekopaniem gleby, ale nie później niż 2 tygodnie przed jesiennym nawożeniem nawozami organicznymi. Wapnowania nie należy łączyć z obornikiem dlatego, że mogą nastąpić duże straty azotu, który w postaci amoniaku ulatnia się do atmosfery. Na świeże wapnowanie źle reagują: fasola, groch, marchew, pietruszka, seler, pasternak, pomidor, ogórek,  dynia i powinno się je uprawiać w drugim roku po nawożeniu.

Gdzie kupić?  w sklepach ogrodniczych stacjonarnych i internetowych, marketach budowlanych, na allegro

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy


Popiół drzewny


Popiół po spaleniu niemalowanego i nieimpregnowanego drewna jest świetnym organicznym nawozem mineralnym dlatego, że zawiera wapń, potas, fosfor i magnez. Zawartość procentowa zależy od rodzaju spalanego materiału i od gatunku drzewa. Popiół drzewny wpływa pozytywnie na gruzełkowatość gleby i działa odkwaszająco. Nawozi się go wiosną lub jesienią, ale należy zachować ostrożność, bo łatwo go przenawozić.

Gdzie kupić? na OLX, od rodziny i znajomych


Mączki skalne


Mączki skalne są świetnym nawozem uzupełniającym brak składników mineralnych w podłożu, a przy tym wolno rozkładającym się. Dodatkową ich zaletą jest fakt, że nie można ich przenawozić.

  • Mączka bazaltowa
Mączka bazaltowa to naturalny mineralny środek poprawiający właściwości gleby, m.in. zwiększa jej pojemność wodną, zatrzymuje azot, zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników. Ponadto, ma właściwości odkwaszające. Mączka ta doskonale współdziała z pożytecznymi mikroorganizmami, biohumusem, czy obornikiem. Jest bogata w makro i mikroelementy, tj.: krzemionka (około 50%), glin, żelazo, wapń, magnez, sód, tytan, potas, fosfor, mangan, bor i siarka.
Mączkę bazaltową aplikuje się przez głębokie przekopanie jej jesienią tak, aby trafiła wprost do korzeni roślin. Można również mieszać ją z wierzchnią warstwą ziemi przed samym siewem.

Gdzie kupić?  w internetowych sklepach ogrodniczych, na allegro i OLX

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy

  • Mączka granitowa
Mączkę granitową można zaaplikować do warzywnika jedynie po uzupełnieniu niedoboru wapnia dolomitem. W innym przypadku nada się jedynie do uprawy roślin kwasolubnych, np. borówki amerykańskiej, jagoda kamczacka, żurawina. Mączka granitowa zawiera za to ponad 70% krzemionki, trochę glinu i śladowe ilości innych składników mineralnych.

Gdzie kupić? na allegro, w internetowych sklepach ogrodniczych, u kamieniarzy

  • Glinka bentonitowa (bentonit wapienny)
Ten rodzaj mączki ma bardzo duże zastosowanie, nie tylko w ogrodnictwie. Dzięki swoim właściwościom utrzymuje wodę w podłożu i dlatego świetnie nadaje się do gleb piaszczystych. Zapobiega również wymywaniu się składników mineralnych, usuwa toksyny i metale ciężkie oraz poprawia strukturę gleby. Bentonit zawiera ok. 60% krzemionki, trochę glinu, a także żelazo, magnez, sód i potas, wapń i inne.

Gdzie kupić? na allegro,  w sklepie ze zdrową żywnością, w sklepie rolniczym stacjonarnym i internetowym


Mączki zwierzęce


Są to nawozy produkowane z odpadów poubojowych, z kości, rogów i z krwi. Charakteryzują się wolnym rozkładem, dzięki czemu dłużej utrzymują się w podłożu. Wszystkie trzy wyżej wymienione mączki można mieszać razem ze sobą, otrzymując w ten sposób pełnowartościowy nawóz organiczny. Niestety mączka kostna i z krwi są ciężko dostępne. Znalazłam informacje, że mączkę kostną sprzedaje się dla zwierząt w celu uzupełnienia wapnia, a mączkę z krwi jako zanętę dla ryb.

  • Mączka rogowa
Nawóz z rogów może być sprzedawany w różnej formie: mączki, grysu lub wiórów, im drobniejsza postać, tym szybciej zostanie przetworzona przez mikroorganizmy.  Mączka rogowa zawiera głównie azot i fosfor.

Gdzie kupić? sezonowo w Lidlu (cały czas poluję), na OLX, na allegro


Ziemia okrzemkowa (diatomit)


Ziemia okrzemkowa powstaje ze skamieniałych pancerzyków jednokomórkowych glonów, zwanych okrzemkami. Ma różnorodne zastosowanie, m.in. w ogrodnictwie. Utrzymuje odpowiedni poziom wilgoci w glebie, jest nośnikiem substancji odżywczych w glebie, zwiększa odporność roślin na choroby, pasożyty, inne patogeny i szkodliwe czynniki zewnętrzne (np. suszę). Krzemionka to inaczej dwutlenek krzemu, który korzystnie wpływa na rozwój korzeni oraz zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki przez usztywnienie liści i łodyg. Ziemię okrzemkową najlepiej zastosować w formie pylastej bezpośrednio przed siewem nasion.

Gdzie kupić?  w internetowych sklepach ogrodniczych, allegro, sklepy ze zdrową żywnością stacjonarne i internetowe


gleba w ogrodzie, ogród przydomowy
Przy kupnie okrzemki warto zwrócić uwagę na skład i cenę

Przeszukując artykuły internetowe w celu zakupu różnych postaci nawozów naturalnych dla własnego użytku okazało się, że wiele z nich jest w Polsce niedostępnych. Zauważyłam, że firmy produkujące naturalne nawozy mało się reklamują. Czy tylko ja widzę pełno informacji o sztucznych nawozach mineralnych?

W najbliższym czasie opublikuję post o niedoborach składników mineralnych u roślin, ich rozpoznaniu i uzupełnieniu naturalnymi preparatami. Mam w planach jeszcze artykuł o nawożeniu pogłównym roślin gotowymi preparatami naturalnymi oraz o walce ze szkodnikami.


Czy znasz wyżej wymienione produkty? 
Z jakich korzystasz?
A może masz jakiś swój naturalny patent na poprawę gleby w ogrodzie?
Daj znać w komentarzu.

gleba w ogrodzie, ogród przydomowy



5 komentarzy:

  1. Świetny wpis, na pewno skorzystam z Twoich rad! :) Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  2. Co by nie było to z pewnością pielęgnacja samego ogrodu jest niezwykle ważną kwestią jeśli oczywiście chcemy aby ładnie one wyglądał. Ja dopiero raczkuję w tych kwestiach i wiem, że z pewnością przyda mi się wertykulator. Widziałam fajne urządzenia w https://garden-system.pl/wertykulatory-c87 tylko jeszcze zastanawiam się nad wyborem tego jednego.

    OdpowiedzUsuń
  3. Super wpis, praktyczne porady dotyczące pielęgnacji gleby w ogrodzie

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo ciekawy artykuł :) Warto dbać o glebę korzystając ze specjalnych nawozów, ale także polecam korzystać ze specjalnych urządzeń (np. glebogryzarek czy wertykulatorów) które idealnie przygotowują ziemię pod sadzonki.

    OdpowiedzUsuń
  5. Super rady! Bardzo się cieszę, że trafiłam na Twojego bloga, ponieważ nie znam się na sprawach związanych z ogrodami, a jednak bardzo mi zależy na tym, aby mój też był zadbany. Ostatnio zdecydowałam się również na nowe ogrodzenie. W tym celu wykorzystałam siatkę cięto ciągnioną.

    OdpowiedzUsuń

* PAMIĘTAJ, ZOSTAWIAJĄC KOMENTARZ, ZGADZASZ SIĘ NA PRZETWARZANIE SWOICH DANYCH OSOBOWYCH. *

Copyright © 2016 Ogród przydomowy - blog ogrodniczy, uprawa warzyw , Blogger, Pozycjonowanie strony: VD.pl